Beeltenis van Onze Lieve Vrouwe van Roverano met Kind
DE GESCHIEDENIS
VAN HET HEILIGDOM VAN
ONZE LIEVE VROUWE VAN ROVERANO
MET DOCUMENTEN
----------
TWEEDE EDITIE
GECORRIGEERD EN STERK UITGEBREID
»»»»» ------- «««««
GENUA
JEUGD DRUKKERIJ
Mura di Santa Chiara, 42
____
1875
Vertaling vanuit Italiaans naar Nederlands, door Piet/er Bult, na een bezoek aan
het Heiligdom van Onze Lieve Vrouwe van Roverano in april 2024.
Voor de Heilige
Maagd Maria
-------
Aanvaard, o grote Moeder, dit werk dat ik op uw altaar plaats.
Ik heb het getekend sinds ik op een heilige pelgrimstocht ging van
het Bisschoppelijk Seminarie van Brugnato met mijn meest vrome
professoren, mijn collega's en onze meest toegewijde leerlingen
naar dit illustere heiligdom van u (1840). Hier, rond uw altaar,
vertrouwde ik mezelf toe aan uw bescherming, hier opende ik
voor u de toestand van mijn ziel, hier legde ik de geheimen van
mijn hart in uw moederlijke boezem; en hier verkreeg ik genaden
die nooit uit mijn geheugen zullen verdwijnen. Daarom, aanvaard,
Moeder van God en mijn Moeder, als een teken van mijn
dankbaarheid, dit kleine werk en zegen het.
3
En laat ook anderen weten dat wie op u hoopt, nooit tevergeefs
hoopt.
Afwezig in lichaam maar aanwezig in geest keer ik hier terug
om het land te bezoeken dat u hebt geheiligd met uw Bestaan, en u
dankend voor de andere gunsten die u in de loop der jaren voor
mij hebt verkregen, herhaal ik mezelf met onuitsprekelijke
vreugde.
Genua, mei 1875
In alles, uw dienaar en zoon
Prof. Fedele Luxardo
4
HOOFDSTUK I
Roverano
Eén van de mooiste parels van Ligurië is ongetwijfeld het
Heiligdom van Onze Lieve Vrouwe van Roverano. Het bevindt
zich in het parochiegebied van Santo Andrea di l'Ago, op de grens
van het bisdom Genua en vlakbij de bisdommen Luni-Sarzana en
Brugnato. Vroeger behoorde het tot de Brugnatese, nu tot die van
Genua (1).
(1) Het behoort nu tot het aartsbisdom van Genua door een ruil in 1519,
tussen de twee Ordinarii, de bisschop van Brugnato, Monseigneur Filippo Sauli,
heeft afgestaan aan Monseigneur Giovanni Sforza, aartsbisschop van Genua, de
parochies van l'Ago, Castiglione en anderen, voor het verkrijgen van Sestri a
Levante en die van het aangrenzende gebied. Paus Leo X stemde in met deze
ruil. V. Ughelli, Italia Sacra; V. Giovanni Battista De-Dece en Domenico Tatis,
Brugnatesi bisschoppen, Diocesane Synode. V. Giovanni Battista Semeria,
Secoli Cristiani della Liguria (tom.2, p. 172).
5
L'Ago is het eerste dorp dat je tegenkomt als je van Sestri naar
Levante door Montana Liguria reist, nadat je de brug van
Carrodano Inferiore bent overgestoken. Dit kleine dorp ligt op een
heuvel, of liever gezegd een berg, die vanuit het noorden steil en
bebost is, en vanuit het zuiden rijk en mooi met wijngaarden en
olijfbomen is belegd. Het kan bogen op een verre oudheid; en men
gelooft dat het één van de eersten in Ligurië was die, na de val van
het heidendom, tempels voor de ware God hebben opgericht (1).
Het is beroemd om haar vele titels, maar vooral om het bestaan
van Heilige Maria op Roverano. Dit is een andere heuvel die bijna
tegenover die van l'Ago oprijst; en tussen de ene en de andere
loopt de koninklijke weg die naar La Spezia leidt. Vanaf deze weg
is het heel gemakkelijk om naar het heiligdom te gaan. Roverano
is echt pittoresk; het heeft vage vergezichten; en het oog kan er
genieten, terwijl het om zich heen staart naar de bergen, bossen en
dorpen die een prachtige kroon vormen. Er heerst een eeuwige
stilte die uitnodigt tot bezinning en gebed en je ziel tot God
verheft. Dit is de plek die de Maagd Maria voor zichzelf koos en
waar ze haar toegewijden speciale genaden en gunsten wilde
schenken.
(1) Er zou hier meer gezegd kunnen worden over de oudheid van dit dorp,
als dit niet de geschiedenis was van het Heiligdom van Roverano in plaats van
die van de parochie van l'Ago. Zie document A in de serie documenten; p. 33.
6
HOOFDSTUK II
Oudheden van het heiligdom
van Onze Lieve Vrouwe van Roverano
-------
Dit Heiligdom is heel oud; L'Ago en de aangrenzende gebieden
vereren het al eeuwen; de meest zekere informatie erover dateert
uit de 13e eeuw tot de 16e eeuw. ---Monseigneur Filippo Sauli,
bisschop van Brugnato, bezocht de parochie van Sint-Andreas van
l'Ago op 28 augustus 1518 en in de akten van zijn bezoek vinden
we de kapel van Onze Lieve Vrouwe van Roverano genoemd. Hier
zijn de woorden, overgenomen uit de Handelingen zelf, die
bewaard worden in de bisschoppelijke archieven van Brugnato.
We vertalen ze in onze eigen taal: Voor de rest; omdat in de
genoemde kapel van Santa Maria di Roverano vrome mannen uit
vele plaatsen toestromen, omdat ze horen dat hun gebeden daar
worden verhoord, en waar veel aalmoezen worden gegeven, (die
allemaal worden beheerd door de baljuw van de genoemde kerk
van Santo Andrea di l'Ago); daarom behield Zijne Heiligheid zich
het recht voor om er zelf op een andere dag heen te gaan of om
een geschikt persoon te sturen om vollediger over alles te worden
geïnformeerd”. Voor anderen; omdat in de genoemde kapel van
Heilige Maria van Roverano, waar vrome mensen uit vele
plaatsen naartoe stromen, het
7
gevoel hebben dat hun gebeden worden gehoord, waar (sic) ze
veel aalmoezen geven, die allemaal worden beheerd door de
diakenen van de genoemde kerk van St. Andrew De Lacu; Zijne
Heiligheid heeft zijn wil genoemd om op een andere dag te gaan,
of een geschikt persoon te sturen om beter op de hoogte te zijn van
alles (a).
Een ander monument uit de oudheid bezitten we in een ruw
stenen beeld dat bewaard wordt in het atrium van het hospitum,
dat bestemd is voor de bewakers en andere bedienden van het
Heiligdom zelf. Het beeldt de Heilige Maagd Maria uit, met aan
haar rechterhand de éne en aan haar linkerhand de ander van de
twee herderinnen aan wie ze verscheen, terwijl ze het Kind Jezus
op haar rechterarm houdt. Dit kunstwerk vertelt ons heel wat over
de eeuw waarin het werd gemaakt, namelijk de eeuw die
voorafging aan de heropleving van de schone kunsten in Italië, de
16e eeuw. In deze eeuw bloeiden de kunsten, net als de
geesteswetenschappen, de klassieke dichters en redenaars, evenals
de grote schilders en beeldhouwers, die nog steeds modellen zijn
om te worden nagevolgd door degenen die zich door de natuur
geroepen voelen, of beter nog, door hun eigen creativiteit, om in
hun voetsporen te treden, en die altijd één van de belangrijkste
glories van ons schiereiland zullen zijn, de bewondering en
afgunst van vreemde volkeren. We geloven ook niet dat de goede
smaak van de vrije kunsten in die tijd alleen in één stad of
provincie verspreid was;
( a ) Zie document B; pag. 35.
8
het was universeel en alle belangrijke plaatsen hebben
monumenten die ervan getuigen. Daarom zullen we het
bovengenoemde beeldhouwwerk, dat zo vormloos is, na de
geschiedenis van de kunst en de verschillende eeuwen en hun
smaken en vooruitgang goed bestudeerd te hebben, toeschrijven
aan de 13e eeuw; we geloven niet dat het tot een minder ver
verwijderd tijdperk behoort. Nu we de tijd van de verschijning
hebben vastgesteld op de 13e eeuw, zoals de universele traditie
wil, en die van het genoemde beeldhouwwerk in dezelfde eeuw,
zoals de meeste kunstenaars willen, volgt hieruit dat de tijd van de
verschijning en die van het artistieke werk volledig
overeenkomen. We hebben de huidige herinneringen samengesteld
in overeenstemming met de documenten die ons zijn overhandigd
en zullen er voor de rest ook niet van afwijken. We hopen dat de
lezers de moeilijkheden die we bij deze samenstelling zijn
tegengekomen en de studie die we hebben verricht om ze te
overwinnen, zullen waarderen.
HOOFDSTUK III
Verschijning van de Heilige Maria
-------
Twee herderinnen weidden hun kudde op de Roverano.
En dit waren de twee bevoorrechte zielen, die, brandend
van liefde voor God en toewijding aan de Maagd, levend in
zeldzame eenvoud van gewoonten en buitengewone
heiligheid van leven, het verdiend moeten hebben om haar
9
met eigen ogen te zien nog voor ze stierven. De één was stom en
de ander sprak, zoals de altijd voortdurende historie vaststelt. Ze
waren bezig met hun plichten en waren zeker verrukt in heilige
gedachten toen de hemel zich opende en de grote Moeder van God
zich aan hen openbaarde. Ze hield het goddelijke Kind in haar
armen; ze was gekleed in een blauw gewaad; ze had een
majestueuze en eerbiedwaardige verschijning; een groot licht
verlichte haar persoon en een heldere stralenkrans omringde haar
voorhoofd. Maria kwam hen tegemoet, groette hen en zei tegen de
doofstomme: Ga heen, herderin, roep de pastoor van l'Ago en zeg
dat hij hierheen moet komen. En de doofstomme sprak
onmiddellijk en antwoordde: Ik zal gaan; en weldra was ze in
l'Ago en vertelde alles aan de pastoor. De pastoor en de
parochianen, die de doofstomme herderin hoorden spreken, die
vanaf de geboorte stom was en die hen goed bekend was,
verwonderden zich; en zonder tijd te verliezen, gingen ze naar de
Roverano.
Hier deed zich nog een wonder voor hun ogen voor: want als
ze de verschenen Vrouwe niet zagen, vonden ze in plaats daarvan
een op hout geschilderde beeltenis van haar, hangend aan een
olijfboom, waarvoor de andere van de twee herderinnen knielde en
bad. Ook zij wierpen zich op de grond en vereerden de Heilige
Maagd; en toen nam de pastoor haar schilderij mee en bracht het
terug naar de kerk van zijn kapelaan; maar tevergeefs.
10
Het beeld keerde op wonderbaarlijke wijze terug naar Roverano,
en de volgende dag werd het teruggevonden op de plaats waar
Maria was verschenen. Toen hielden de mensen door een openbare
gelofte op om haar te eren op de plek die ze zelf hadden
uitgekozen. Dit schilderij stelt de Maagd voor in de gedaante
waarin ze zich aan de twee avontuurlijke maagden wilde tonen.
HOOFDSTUK IV
De bouw van het heiligdom
-------
De wonderbaarlijke beeltenis werd eerst onder een mooi
paviljoen geplaatst, daarna in een kapel die de inwoners van l'Ago
haastig lieten bouwen. Het nieuwe heiligdom groeide al snel in
bekendheid en daarmee de toewijding van de gelovigen en de
menigte pelgrims, zodat de kapel ze niet langer kon bevatten.
Daarom was het nodig om er een kerk te bouwen. Daarom riepen
de mensen van l'Ago de mensen van de naburige parochies op om
hen te helpen, en verenigd in het heilige werk richtten ze een grote
en weelderige kerk op, zoals de huidige. Ze bouwden de oude
kapel en het altaar, waarop Onze Lieve Vrouwe wordt vereerd. Het
is gemaakt van kostbaar marmer en heeft twee prachtige beelden
aan weerszijden,
11
die de Heilige Joachim en de Heilige Anna, de ouders van
Maria, voorstellen. In de loop der jaren werd er een hostel
naast gebouwd, deels om de priesters te huisvesten die het
Heiligdom dienen en deels om bezoekers te ontvangen
tijdens hun bezoeken. Zo werd in alle behoeften van de
gelovigen voorzien, zowel op weekdagen als op feestdagen.
HOOFDSTUK V
Jaarlijkse terugkerende bloei van de Olijfbomen
-------
Maar wat dit Heiligdom het meest bewonderenswaardig
maakt, is de terugkerende bloei van de olijfbomen, die steevast elk
jaar plaatsvindt op de vooravond van het feest, gewijd aan de
Geboorte van de Heilige Maagd Maria, op 7 september, rond
zonsondergang. Het wonder begon met de verschijning van de
Maagd (a). Dit is wat er gebeurt.
Eerst wordt de Vespers gezongen, waarna de Geestelijkheid en
het Volk zich verzamelen en een processie vormen. De processie,
geordend als ze is, gaat de kerk uit en cirkelt, zingend en Maria
lovend, drie keer rond de kerk.
(a) Zie document C; pag. 36.
12
Als de processie haar drie rondes heeft voltooid, worden de
olijfbomen in de buurt van de voorplein al snel rijkelijk getooid
met bloemen. En dezelfde laten, naast de natuurlijke vruchten die
ze elk jaar produceren, meteen de gepureerde bloemen of kleine
olijven zien. Dan zie je toeschouwers in deze bomen klimmen en
hun twijgen losmaken in een wedstrijd, zonder op te houden met
zich erover te verbazen. Dan zul je juichende dorpelingen zien en
feestelijke onstuimige verveling, en, als bewijs van het wonder,
hen opgewekt mee naar huis nemen. Dan zul je mensen zien, van
heinde en ver komend, ze ook meenemen, er een schat van maken
en de twijgen opbergen in een of andere lade om ze te bewaren als
een eeuwigdurende herinnering aan het geziene wonder en om hun
religieuze geloof nieuw leven in te blazen en te troosten.
Dit feit is verhaald en de voortdurende traditie heeft het
overgeleverd aan de toekomst; en we zullen het vertellen in de
woorden van een ooggetuige (a). “Ik bevond me op één van deze
feesten van Onze Heer (zoals getuigd door Domenico Deferrari)
en ik zag een jongeman met in zijn hand een kleine twijg genomen
van één van de drie olijfbomen die nog niet in bloei was omdat de
Eerste Vespers nog niet gevierd was, en bij de jongeman,
ongelovig over dit wonder, staande voor de deur van de
voornoemde kerk,
(a) Zie document D; pag. 37.
13
bloeide de genoemde tak in zijn hand, en de voornoemde
bloemen tonend in het openbaar, weende hij in het openbaar
over zijn ongelovigheid”. Bij het zien van dit feit zegenden
alle verbaasde toeschouwers degene die het wonder wilde
bevestigen met een ander wonder. Zeker, God spreekt met
voortekenen en wie geen acht slaat op deze taal, is al
veroordeeld. Alleen de Heer is de maker van de natuur en
alleen de Heer kan haar wetten opschorten. Als God alleen
maar kon doen wat de mens kan doen, zou hij God niet zijn.
Hier is het genoeg om met eigen ogen te zien om te
geloven; en wie niet wil geloven, zou ook de aanblik van
een opgestane dode niet geloven.
(San Luca c. 16, v. 31).
HOOFDSTUK VI
Andere wonderen en genaden
-------
Hier, bij het wonder van de jaarlijks plotselinge bloei van de
olijfbomen, waarvan we zullen zeggen dat dit het belangrijkste is
van alle die dit Heiligdom illustreren, zullen we andere voegen die
het ook waard zijn om de aandacht van iedereen te trekken. Hier
zijn er een paar van vele.
In 1748 reisde de graaf van Fuenclava, vice-koning van Mexico,
in Italië over land van Toscane naar Genua,
14
toen hij bij het heiligdom van Roverano aankwam en werd
aangevallen door moordenaars. Het was een donkere nacht en er
was geen ontsnappen aan. Wat moest de ongelukkige man doen?
Hij wendde zich tot Onze Lieve Vrouwe van Roverano en vroeg
haar om hulp; hij stelde zijn hoop en zijn lot in haar. En Onze
Lieve Vrouwe verloste hem daarvan. De Vice-Rè bevond zich,
zonder te weten hoe, ver van de plaats van de aanval en zag de
dieven niet meer; en een man van geloof, zoals hij was, zag de
hand van God in de gebeurtenis en bracht dank aan de Middelares
van de mensheid, aan Onze Lieve Vrouwe die hij had
aangeroepen. Zodra hij in Genua aankwam, ging hij naar de
vicaris-generaal van het bisdom, vertelde hem wat er was gebeurd
en stortte, als teken van zijn dankbaarheid, een grote som geld in
zijn handen, over te dragen aan het Heiligdom van Roverano en te
besteden aan heilig meubilair. En de intentie van dit vrome en
liberale karakter werd precies vervuld (1).
In 1780 bracht Monseigneur Giovanni Lercari, aartsbisschop
van Genua, een pastoraal bezoek aan de kerk van Sint-Andreas
van l'Ago. Toen hij zich bewust werd van de ogenblikkelijke bloei
van de olijfbomen,
( 1 ) Dit feit, het geschonken bedrag en de notitie over het meubilair dat
voor het heiligdom werd gekocht, kunnen worden gelezen in een van de
doopboeken, Rector D. Giovanni De-Barbieri regeert de parochie van l'Ago.
Alles is daar gedetailleerd beschreven.
15
die elk jaar plaatsvond in Roverano, vroeg hij de Priester D.
Giovanni Andrea Perazzo, Beheerder van het Heiligdom zelf, om
hem enkele twijgen te sturen, precies die, die bloeiden op het feest
van Onze Lieve Vrouwe. En de priester hield woord. Na verloop
van tijd nam hij de twijgen mee naar Genua om hem de beloofde
twijgen aan te bieden, die hij had opgeborgen en goed afgesloten
in een doos. Maar omdat hij Monseigneur Aartsbisschop niet in de
stad aantrof, omdat hij de Riviera di Ponente bezocht,
overhandigde hij ze aan de Butler. En de Butler, om het beter te
bewaken, legde het in een kleine lade op tafel en verzekerde
Perazzo dat hij het aan de Prelaat zou geven zodra hij aankwam.
En zo vergat hij het enkele maanden, totdat de genoemde Priester,
teruggekeerd naar Genua, zich voor andere zaken bij de
Aartsbisschop moest melden. Maar de Monseigneur was de
opdracht die hij had gekregen niet vergeten; hij antwoordde
desgevraagd dat hij die lang geleden had uitgevoerd en vertelde
het feit. Toen riep de Monseigneur de Butler bij zich en deze
bekende wat de Custos had gezegd. En bij het doorzoeken van de
doos, werd gevonden in de kleine lade van de tafel zelf, en in de
doos de olijf takjes die bloeien op de gelegenheid, gemarkeerd in
de geschiedenis, namelijk de vooravond van de geboorte van Onze
Lieve Vrouw, en deze werden gevonden vers als waren ze toen
gescheurd van de plant. Dit tweede wonder bevestigde het eerste.
16
In 1823 werkten honderd en meer arbeiders uit l'Ago en
Carrodano, alleen al uit devotie aan de nieuwe weg die van de
Koninklijke weg naar het Heiligdom leidde. Het was de 30e
augustus en de arbeiders moesten op krachten komen, zowel
vanwege hun harde werk als vanwege de zomerhitte; ze hadden
niets te drinken, want de arbeiders waren vergeten dat mee te
nemen, en omdat ze ver van de stad waren en het al laat op de dag
was, wisten ze niet hoe. En de arbeiders drongen door, toen de
twee opzichters of rentmeesters van de werken besloten om
ondanks zichzelf (want ze wisten dat het niet genoeg was) een
paar mokken wijn uit te delen die nog in een vat zaten. En Onze
Lieve Vrouwe kwam die goede dienaren van haar te hulp en gaf
hun kinderlijke liefde terug. Die schaarse wijn was genoeg, zodat
er, nadat ze allemaal hun dorst hadden gelest, nog twee kannen
overbleven. Dit wonder vervulde iedereen met verwondering,
want er waren evenveel getuigen als arbeiders. De assistenten bij
het werk waren Giovanni Battista Bertella en Luigi Galeotti, die
onlangs overleden was.
In 1830 nam een aan Onze Lieve Vrouwe toegewijd persoon,
die een portret van haar met een mooie lijst wilde versieren, het
portret mee naar Genua en smeekte een graveur haar een plezier te
doen.
17
Maar hij weigerde, onder het voorwendsel dat zo'n lelijk beeld
zo'n vage versiering niet verdiende, en dus werd het in zijn
werkplaats vergeten. Een paar maanden later verwoestte en
verbrandde een felle brand alles in de werkplaats, behalve het
portret van Onze Lieve Vrouwe van Roverano. Na dit wonder
wilde de kunstenaar het niet meer teruggeven, maar tevergeefs. De
eigenaar, aan wie het werd teruggegeven, bewaart het als een
heilig relikwie en als een object van opperste verering dat verering
waard is. In 1857 voorzag M. R. D. Angelo Perazzo, de
voormalige rector van l'Ago, nu overleden, die al onze achting en
vertrouwen verdiende, ons van een verhaal over deze gebeurtenis.
Aan de genoemde wonderen willen we er nog één toevoegen,
die plaatsvond in 1860. In dat jaar maakte Domenica Ferrari, de
weduwe van Agostino Ferrari, een ernstige val en brak haar been,
zodat ze gedwongen was om in bed te liggen zonder hoop op
herstel. Ze gebruikte alle remedies die de Salutary Art voorstelde,
maar tevergeefs. Dus wendde ze zich tot niet-menselijke, maar
hemelse middelen. Zij gaf zichzelf twee krukken en met behulp
daarvan sleepte zij zich, zo goed als ze kon, naar Roverano.
Onderweg ontmoette ze de dokter die haar behandelde en die haar
aanraadde om terug te keren, om haar schrijnende toestand niet te
verergeren.
18
Ze luisterde niet, vol geloof als ze was in Maria van Roverano; ze
beklom de helling van de heuvel en, daar aangekomen, ging de
kerk binnen; en zich voor het altaar van Haar, die haar hoop was,
werpend, herpakte ze zich, begon te bidden en te bidden met
zoveel geloof en genegenheid dat ze onmiddellijk werd gehoord
en onmiddellijk genas; zodat ze, nadat ze haar krukken had
weggelegd bij het altaar van de genadige Bevrijder, snel
terugkeerde naar haar woning, waardoor de mensen van haar
thuisland, waarvan wij geloven dat het l'Ago zelf is, grote
verwondering kregen. Het is dezelfde huidige pastoor van l'Ago,
M. R. D. Giacomo Maggi, die ons hierover vertelde, toen hij ons
schreef.
Op deze manier wordt de ader van wonderen die al eeuwenlang
open ligt in Roverano ten gunste van de toegewijden van Maria
nooit kleiner, en hetzelfde zal, naar we hopen, gebeuren in de loop
van de volgende eeuwen. Naast de wonderen en genaden die tot
nu toe besproken zijn, zijn er nog andere te zien op de
beschilderde tabletten die op het altaar van de Thaumaturge
hangen, samen met vele gouden en zilveren geloften. Maar we
zullen niet verder gaan met het beschrijven van meer, omdat de
bovengenoemde dingen ons zeer voldoende lijken om de roem en
glorie te rechtvaardigen waarmee dit heiligdom, nu een van de
meest vooraanstaande heiligdommen in Ligurië
en Italië, wel is bekroond.
19
HOOFDSTUK VII
Gunsten en privileges verleend
aan dit heiligdom door de Romeinse pausen
-------
Het is daarom geen wonder dat de Romeinse Pausen dit
Heiligdom hebben verrijkt met gunsten en privileges. Het doel van
de menselijke Verlossing, bewerkt door het Menselijk Woord, is
de heiliging van de zielen. En deze verheven missie heeft Jezus
Christus, toen Hij opsteeg naar de hemel, opgedragen aan Zijn
Kerk; en dit zal Hij voortzetten tot de voleinding der eeuwen, dat
wil zeggen, totdat alle volken verenigd zijn in één kudde onder
één Herder, dat wil zeggen, onder de opvolger van Sint Pieter,
Prins der Apostelen, Bisschop der Bisschoppen, Vader der Vaders,
Vicaris van de goddelijke Verlosser zelf, opperste en Onfeilbaar
Hoofd van alle Christenen; en op deze manier kan het aantal
uitverkorenen worden voltooid en de generaties van de heiligen tot
hun volheid komen. Daarom streeft de Kerk er te allen tijde naar
om de mensenkinderen te leiden langs de weg van eeuwige
gezondheid, om hen te voeden met het goddelijke Woord, om hen
te verzoenen met God door middel van de Sacramenten, en van
Boete in het bijzonder, om hen werelds, zuiver en de blik van de
Heer waardig te maken, en om hen te versterken en te voeden met
Engelenvoedsel door middel van de allerheiligste Eucharistie,
20
om voor hen een belofte van toekomstige glorie in het vooruitzicht
te stellen. De Kerk is hier ook niet tevreden mee, maar ze is gul
met hen in genaden en aflaten en deelt met hen de overvloedige
verdiensten van het lijden en de dood van Jezus Christus, onze
Heer en onze God, en die van de Heilige Maagd en van alle
martelaren en biechtvaders. Ze doet dit in alle landen van de
katholieke wereld en in alle tijden van het jaar, maar ze doet het
vooral en met grotere overvloed op haar belangrijkste feestdagen
en op een heel speciale manier naar de heilige plaatsen die ooit
bezocht en gewijd zijn door de heilige Maria. En dat zijn de
heiligdommen die beroemd zijn geworden door bovennatuurlijke
gebeurtenissen. De katholieke wereld telt er een groot aantal; en
onder hen zijn er veel in Italië, centrum van katholieke eenheid en
zetel van de hoogste paus, en enkele in Ligurië zelf, die zeker tot
de meest opvallende en beroemdste behoren. Noch is die van
Roverano inferieur aan één.
Waarvoor de Romeinse pausen de hemelse schatten ermee
overlaadden. En terecht: paus Pius VI verleende op 27 augustus
1781 200 dagen aflaat aan de gelovigen, hoe vaak ze ook de
Litanie van Loreto hadden gereciteerd in de kerk van Roverano,
tenminste met een berouwvol hart en met toewijding (a). Paus
Pius VII verleende op 7 juli 1815 de Jubel- of Plenaire Aflaat aan
hen die,
( a ) Zie document E; pag. 40.
21
na hun zonden aan de priester te hebben beleden en het Sacrament
van de Eucharistie te hebben ontvangen, daar tenminste eenmaal
op de drie dagen van 7, 8 en 9 september hadden gebeden voor de
eendracht van de Christelijke Vorsten, voor de uitroeiing van
ketterijen en voor de verheffing van de Heilige Roomse Kerk,
moeder en leermeesteres van alle kerken; en deze Aflaat voor
eeuwig (a). En om het verkrijgen van deze kostbare genade die
aan hen verleend is te vergemakkelijken, verleent hij de Priesters,
die door Monseigneur Aartsbisschop Diocesaan gekozen zijn om
hun biecht te ontvangen op deze dagen, de ruimste bevoegdheden,
om hen, behalve in een paar gevallen die voorbehouden zijn aan
de Apostolische Stoel, vrij te kunnen spreken van elke grotere
fout.
Bovendien richtte Monseigneur Placido Maria Tadini, kardinaal-
aartsbisschop van Genua, er op 15 juli 1843 een heilige
Congregatie op, genoemd naar Onze Lieve Vrouwe van Roverano;
en de gelovigen van elke plaats en parochie kunnen ermee
geassocieerd worden; daarmee aangevend dat de weldaden en
heerlijkheden van l'Ago de weldaden en heerlijkheden zijn van
alle volkeren van Ligurië, ja zelfs van de wereld (b).
De genaden van de Heilige Stoel werden ook niet uitgebreid tot
bovengenoemde. Paus Gregorius XVI verrijkte op 19 augustus
1845
( a ) Zie document F; pag. 41.
( b ) Zie document G; pag. 42.
22
de hierboven genoemde Congregatie met vele Indulgences (a); en
paus Pius IX, die gelukkig regeerde op 29 maart 1847, verleende
andere Indulgences aan het Heiligdom, te verkrijgen op elke
zondag van het jaar, door degenen die de Gezegende Jezus daar
blootgesteld bezochten voor publieke verering. En dezelfde
Allerhoogste Hiërarch verklaarde op 4 mei van hetzelfde jaar dat
het altaar van Onze Lieve Vrouw bevoorrecht was voor elke
priester, wereldlijk of gewoon, die het Heilig Misoffer vierde op
hetzelfde altaar (b). Dit zijn de ware goederen waarvoor heilige
bedevaarten nuttig zijn; dit zijn de ware schatten waarvoor de
Heiligdommen worden als een land van heiligen, als een poort
naar de hemel, als een zaal van God.
HOOFDSTUK VIII
Kunstwerken in opstelling voor de
plechtige vertaling van de wonderbaarlijke
Maria-Beeltenis
-------
Een heiligdom dat zo eerbiedwaardig was vanwege zijn oudheid,
zo vermaard om de wonderen die er verricht werden, zo rijk aan
hemelse schatten, verdiende een veel mooiere en nog waardigere
tempel. Daarom vervulden de dankbare mensen, zodra ze daartoe
in staat waren, deze behoefte van hun hart.
( a ) Zie document H; pag. 45.
( b ) Zie document I; pag. 48.
23
In het hoofdstuk waarin we spraken over de bouw van de
kerk, zeiden we dat de kleine kapel er vanaf het allereerste begin
van het Mariaheiligdom aan vast zat. Maar de kleine kapel was er
onopvallend in opgenomen in een hoek aan de oostkant; dit
veroorzaakte een onregelmatigheid en misvorming die zelfs werd
opgemerkt door degenen die minder bedreven waren in de kunst.
Het interieur van de tempel was dus duidelijk slecht ingericht en
niet in orde. Het was daarom noodzakelijk om deze wanorde te
verwijderen, deze wanorde te herstellen en het regelmatig te
maken volgens de juiste wetten, alles harmoniserend met zijn
onderdelen. Een bekwame kunstenaar maakte het ontwerp en het
werk begon in 1867, dat vijf jaar later, in 1872, werd voltooid. De
tempel werd hervormd in de vorm van een Latijns kruis; en er
werden drie altaren in kapellen opgericht, het hoofdaltaar en de
twee kleinere zijkapellen, met een koepel die majestueus hoog
oprijst en een levendige vertoning van zichzelf maakt. En in dit
genadejaar 1875 zal de overdracht van de wonderbaarlijke
beeltenis plaats-vinden met pracht en plechtigheid, de grote
Moeder en haar meelijwekkende kinderen waardig, als ik het zo
mag zeggen. De geestelijken bereiden zich er al op voor; de
noodzakelijke beraadslagingen zijn reeds gemaakt; en bij de
gelegenheid, die voor de deur staat, zal deze
24
Geschiedenis, die is overgenomen uit de Geschie-denis die in
1857 voor ons werd samengesteld en die in bijna alle onderdelen
moest worden gewijzigd en uitgebreid, worden ontvouwd. En
zowel de godvruchtigen als de niet-gelovigen zullen misschien
met hun eigen ogen zien en bewonderen wat we aan het schrijven
zijn, zelfs voordat ze aan het lezen zijn.
Een paar maanden geleden is er een proclamatie in druk
verschenen waarin gesproken wordt over alles wat er in dit
gedenkwaardige tijdperk zal gebeuren. 12, 13 en 14 juni zijn de
gemarkeerde en heilige dagen van het grote Feest. Het zal een
Triduum van Christelijke vreugde zijn. Op de 12e zal er een
gezongen Mis zijn en soortgelijke redevoeringen; op de 13e (dit
jaar een feestdag voor de hele Kerk omdat het op een zondag valt)
zal er een Mis op muziek zijn, gepontificeerd door onze
Aartsbisschop, een lofrede, processie en overbrenging van de
wonderbaarlijke beeltenis naar het hoofdaltaar (1).
(1) De twee marmeren beelden van de H. Joachim en de H. Anna die
eerder bij het oude altaar van Onze Lieve Vrouw stonden, werden daarheen
overgebracht. Bij het drukken van deze geschiedenis hebben we de beschrijving
hiervan niet weggelaten, omdat we willen dat het een herinnering aan het
verleden blijft. Noch mogen we nalaten om onder de artistieke rijkdom datgene
te tellen dat het meest opmerkelijk is in een van de zijkapellen, namelijk een
Sint Jozef op doek, het werk van een uitstekend penseel, en een antieke ciborie
van verguld hout, met prachtige instatuettes.
25
De muziekkorpsen, militaire muziekkorpsen, vuurwerk en de
algemene verlichting van l'Ago en naburige plaatsen, heuvels en
bergen zullen bijdragen aan de vreugdevolle viering. De 14e zal de
laatste van de drie dagen zijn, gevierd met muziek, een plechtige
mis en lofprijzing. En dit zal een nieuw tijdperk zijn voor ons
heiligdom; de geschiedenis zal het niet vergeten (a).
Nu is het onze beurt om iets te zeggen over de externe werken
van de tempel die deels beschreven zijn. De voorgevel, die
vernieuwd is, was erg mooi, is van Toscaanse orde en heeft drie
deuren. Boven de hoofddeur hangt een medaillon met de beeltenis
van Onze Lieve Vrouwe van de Rozenkrans, ook in marmer;
boven de twee zijdeuren hangen twee beelden, het ene stelt de
heilige Johannes de Doper voor en het andere de heilige Jozef,
adoptievader van Onze Lieve Heer, ook in marmer. Deze werken
werden uitgevoerd in de laatste vijf jaar, van 1867 tot 1872. Naast
deze kerk bevindt zich, zoals ik al in de vorige hoofdstukken heb
geschreven, een hospitium voor de priesters die het heiligdom
dienen en voor de pelgrims die het bezoeken. De cisterne, die zo
noodzakelijk is voor de pelgrims en water bevat in elk seizoen,
werd gebouwd in 1866.
( a ) Zie document K; pag. 49.
26
Beetje bij beetje wordt het Heiligdom voorzien van alles wat het
meest nodig is voor de behoeften van het leven en dat het roem en
glans kan geven. Degenen die van heinde en verre komen om het
te bezoeken, zullen op de Koninklijke Weg, voordat ze de klim
nemen, vlak naast de weg die naar de Roverano leidt, een elegant
Oratorium of Kapel tegenkomen, gebouwd van 1845 tot 1847. Het
is een Rotonde met een altaar en daarboven een schilderij of kopie
van het Origineel dat op de heuvel in de kerk wordt vereerd. Aan
weerszijden ervan zijn twee ruime portieken. Hier stoppen
reizigers en hier groeten ze Maria met het Ave dell'Arcangiolo.
Met deze apparaten hebben de inwoners van l'Ago zich voorbereid
op de plechtige vertaling van de eerbiedwaardige Effigius, die op
13 juni zal plaatsvinden. Juni, zoals ik heb geschreven, en met
deze en andere die ze niet zullen uitstellen te maken, totdat ze
bereid zijn om de plechtige Kroning te vieren die in de gelofte van
allen, te volbrengen met de gouden kronen die het Vaticaanse
Kapittel meestal verleent aan de meest vooraanstaande
Heiligdommen van het christendom en waarvan de Maagd ook
moet worden versierd op haar geliefde Roverano. Maar hierover
zullen we meer in detail spreken in het volgende hoofdstuk.
27
HOOFDSTUK IX
Toewijding en aanwezigheid
van de mensen aan dit heiligdom. Onze Geloften.
-------
We hebben de Feesten van de Vertaling beschreven, nog
voordat ze worden gevierd; en ze zullen zeker prachtig zijn, zoals
ze zijn beloofd. In elk geval moeten die welke de Manifestatie van
de Goddelijke Moeder in Roverano eren, in grotere achting
worden gehouden dan alle andere, zowel omdat ze herinneren aan
het begin van het Heiligdom, als vanwege het voortdurende
jaarlijkse wonder van de onmiddellijke bloei van de Olijfbomen
die in de buurt van de kerk oprijzen en waarvan we hopen dat ze
eeuwig zullen zijn ( 1 ), ik bedoel die van september. Ook zij
vormen een Triduum van feesten dat elk jaar wordt vernieuwd op
de 7e, 8e en 9e van de maand september.
( 1 ) Het is te geloven dat zo'n wonderkind, door de genade van God, zal
voortduren tot het einde. Een feit, dat het waard is om hier in herinnering
gebracht te worden, doet ons hopen op deze genade, en we dragen deze hoop
levend, levend in onze zielen. Dit is het feit.
Door de wet van Incameramento, om zo te zeggen, afgekondigd in Italië
in 1870, vielen zelfs de goederen van de kerken in handen van de overheid, die
er bezit van nam en ze verkocht aan degenen die ze wilden kopen. Toen het
eigendom van het Heiligdom van Roverano in hun handen kwam, kwamen de
agenten van het Staatseigendom het in bezit nemen en lieten alleen de kerk
onaangeroerd. Maar God wilde dat de olijfbomen op het voorplein, die altijd
bloeien op de tijd die nu voor iedereen bekend is, niet werden meegenomen. Dit
is hoe de Settimana Religiosa, een kleine krant uit Genua, het bespreekt,
28
Pelgrims komen uit alle delen, in groepen, in rijen, niet alleen uit
de aangrenzende villa's en steden, maar ook uit de verder weg
gelegen; niet alleen uit de steden, maar ook uit de steden; niet
alleen uit de steden van het Koninkrijk, maar ook uit die van de
Longinaceous Staten. Tegelijkertijd komen er hele vrome
congregaties om een eerbetoon van kinderlijke liefde te brengen
aan de Allerheiligste of om een gelofte af te leggen. Dan wordt de
Heilige Heuvel bevolkt door gelovige zielen, die zich graag willen
reinigen in de wassing van Boete, die zich niet willen voeden met
het Brood der Sterke en die naar de Hemel streven, er zeker van
daar een vreugde te proeven die hier niet te vinden is.
(an. 2, nr. 45; 10 november 1872; p. 375; Jeugddrukkerij): 'Op onze vraag
gesteld op p. 365 van nr. 44 over de wonderbaarlijke jaarlijkse bloei van de
olijfbomen bij Onze Lieve Vrouw van Roverano: zal de wonderbaarlijkheid de
komende jaren voortduren of ophouden? Een priester die we kennen uit L'Ago
en die een paar dagen geleden is teruggekeerd, geeft ons het antwoord: ik heb
reden om te hopen dat de Heilige Maagd, voor de doeleinden die haar bekend
zijn en waarvoor dit wonder sinds mensenheugenis heeft plaatsgevonden, het
zal voortzetten. De gevreesde ontheiliging had geen effect: na de openbare
verkoop van de bezittingen van het Heiligdom op de eerder genoemde 3
oktober (1872), werd het Heiligdomplein, en dus de gelukkige olijfbomen,
uitgesloten van de verkoop en werd het dus eigendom van het Heiligdom, na de
afbakening van de grenzen van de aangrenzende bossen en landerijen. Die
goede dorpelingen waren opgetogen en we beloven dat latere controles en
inspecties hun verlangen niet zullen hernieuwen”.
Het is dus te hopen dat zo'n gelukkig lot, passend bij zulke Olijfbomen, zal
voortduren, en daarmee tot het einde toe de vernieuwing van de
wonderbaarlijke ogenblikkelijke bloei van hen. Het zij zo.
29
Dan zie je talloze mensen opstijgen of afdalen van het Heilige;
zegenen Haar die hun hoop en vreugde is in dit land van alle
bitterheid. Ah! ja, op de Gezegende Heuvel ziet men op zo'n
moment die toewijding en regelmaat die op de meest plechtige
dagen in de beroemdste Heiligdommen van het Christendom
wordt bewonderd.
En zal Onze Lieve Vrouwe in Roverano niet, net als in andere
landen, gekroond worden met de gouden kronen waarmee het
Kapittel van de Vaticaanse Archbasiliek gewoonlijk de meest
vereerde beelden van haar in de katholieke wereld eert? Toch
ontbreekt het dit Heiligdom niet aan al die titels die nodig zijn om
versierd te worden met het mooiste fries van eer. Het ontbreekt
niet aan een glorieuze oorsprong, het ontbreekt niet aan een
zeldzame beroemdheid, het ontbreekt niet aan nieuwe wonderen,
noch aan dat wat altijd gebeurt zonder onderbreking van jaren,
lusten, eeuwen. En tenslotte ontbreekt het ons niet aan de geloften
van de volkeren, die ernaar verlangen haar omgord te zien met de
gouden dyadma en haar plechtig uit te roepen tot koningin van
hun hart, zoals ze werkelijk is. Laten we ons haasten, laten we met
onze geloften het langverwachte moment bespoedigen, en laten
we niet ophouden de Hemel zoet geweld aan te doen; en de
genade zal vroeg of laat worden verleend.
30
Deze opperste triomf van Maria zal ik niet zien Deze opperste
triomf van Maria zal ik niet zien in Roverano, vanuit een beter
land dan dit; maar de overlevenden zullen het zeker zien en
genieten van de vertroostingen.
Intussen bidden we om deze genade en om andere die we nodig
hebben in deze ongelukkige tijden. Het Koninkrijk, nu onderdrukt
door zoveel calamiteiten en op een heel bijzondere manier
ondermijnd door ketterij, dreigt de schat van het Geloof te
verliezen en daarmee al het andere goede. Maar God wil ons
hiervan bevrijden door Maria; en Maria met Hem, als we ons
verenigen in een heilige kruistocht van gebeden, en als we de
zonde, de oorzaak van zoveel kwaad, uit ons midden houden, zal
ze zeker ontsnappen. Op deze manier zal het ons gegeven zijn om
de overwinning te behalen, die in de geloften van allen ligt, over
de Vijand van de Hel; en hiervoor zullen ook wij het geluk
hebben, ons verenigend met de Katholieke Kerk, met haar te
zingen in lof van de hemelse Bevrijder: Verheug u, Maagd Maria,
verheug u, Moeder van God en van de mensen, u alleen, na God,
door uw verdiensten, door uw kracht hebt u alle ketterijen in het
universum vernietigd: Wees blij, Maagd Maria, jij alleen hebt alle
ketters in de hele wereld gedood.
-------
31
DOCUMENTEN
-------
Document A
Brief over de oudheden van l'Ago
en nieuws over de geschiedenis van het heiligdom.
Zeer geachte Heer,
l'Ago op 22 augustus 1857.
We hebben het welbekende verhaal gelezen dat tot onze grote
vreugde... Wat ons betreft zouden er geen correcties nodig zijn,
omdat het geheel in overeenstemming is met de tradities van deze
omgeving, de getuigenissen van de getuigen, en ondersteund
wordt door onveranderlijke titels, die allemaal kunnen worden
nagegaan uit de aantekeningen die ik de eer heb hier te mogen
voegen.
Slechts een paar dingen kunnen worden toegevoegd aan
hoofdstuk 1. over de oudheid van het dorp L'Ago, aangezien uit de
overblijfselen van onze oude kerken blijkt dat de inwoners van dit
dorp de katholieke godsdienst aanhingen vanaf de vroegste tijden
van de christelijke jaartelling. In deze kerken zijn bassins van
ruwe steen gevonden, waar de gelovigen uit die tijd hun was
deden voordat ze ter communie gingen; en er zou ook iets meer
gezegd kunnen worden over andere oudheden, wat wordt
aangetoond door enkele afzettingen die in de buurt van het
heiligdom van Roverano zijn gevonden door kolonisten tijdens het
ontginnen van braakliggend land, bestaande uit vier stukken steen
die met elkaar verbonden zijn en die kruiken en kleine bekers
bevatten, waarbij in een van deze afzettingen een zilveren munt
met de beeltenis van keizer Augustus werd gevonden, en in een
van de kleine kruiken verbrande botten van mannen, die door ons,
uit die tijd, meer voornaam werden geacht.
33
Maar omwille van de beknoptheid en om ons verhaal niet langer te
vertragen, zal ik veel andere dingen in stilte bespreken.
Wat betreft het vertrouwen dat je wenst, berust het verzinsel
volledig op jouw onveranderlijke wijsheid. En hier zal nooit iets
op te antwoorden zijn. Mettertijd zult u de geschiedenis per
koerier kunnen overmaken...
Hier zijn de gevraagde aantekeningen.
Het certificaat van Domenico Ferrari fu Agostino gedateerd
1743, 27 juni, evenals dat van de getuige Gironimo Ricci fu
Matteo, werden gemaakt door akten van de notaris Gio. Agostino
Martinelli van Carrodano.
Dat de verschijning, onder ede verklaard door Gio. Callegari
oud 86 jaar, gemaakt in 1662, 28 september, werd vastgesteld door
twee getuigen, Chierico Cristoforo Ferrari en Domenico Bertella
fu Teramo.
Dat de akte van visitatie van 1518 door bisschop Filippo Sauli
te vinden is in de bisschoppelijke archieven van Brugnato, en aan
ons werd gegeven als een authentieke kopie door wijlen ds. Marco
Righetti met een goed geheugen.
Wat betreft de Aflaten die door Uw Hoogheilige Moeder in de
Geschiedenis worden beschreven, alles vloeit voort uit de
Pauselijke Rekeningen, die zijn gedeponeerd in de Archieven van
dit gebouw.
De wonderbaarlijke genade die de graaf van Fuenclava
verkreeg, wordt volledig ondersteund door het parochieboek,
waarin het wonder wordt beschreven, de som die werd geboden en
de kosten die werden gemaakt voor de aankoop van de heilige
ornamenten die nog steeds in het Heiligdom aanwezig zijn.
Ik heb het bovenstaande verzameld uit het kleine Archief met
alle papieren van het Heiligdom en uit Herinneringen van oude
tradities en moderne geschriften.
Ik wil graag van deze gelegenheid gebruik maken om mijn
oom, de pastoor en de hele sacristie te bedanken voor de zorg en
34
aandacht die ze hebben besteed aan de voorbereiding van dit lang
en moeizaam werk, waarvoor we allen dankbaar zijn... En in de
tussentijd, de plichten verenigend van de eerwaarde pastoor, en
van de heer Ricci, en van de hele sacristie, niet bepaald
gescheiden van de mijne; met de meest voorname achting bevestig
ik opnieuw.
D. S. V. Molto Rev. da
Ubb.mo Servitore
P. FERRARI LUIGI.
Document B.
Filippo Sauli bisschop van Brugnato
en het heiligdom van Roverano.
We kopiëren letterlijk het document dat l'Ago ons stuurde. In de
Handelingen van het Bezoek van de Bisschop van Brugnato Monseigneur
Filippo Sauli in 1518 op 28 augustus, vinden we het volgende geschreven:
“Bovendien, omdat in de genoemde (sic) Kapel van St. Maria van
Roverano (sic) waar vrome mensen uit vele plaatsen naartoe stromen, het
gevoel hebben dat hun gebeden worden gehoord, waar ze veel aalmoezen
geven, die allemaal worden beheerd door de genoemde kerk van St.
Andreas van Lakes Massari; Zijn heerschappij is gereserveerd voor een
ander om te gaan of een geschikte persoon te sturen, zodat hij vollediger
op de hoogte kan zijn van alles..."
“In de kopie van voornoemde akte uit de Akten van Visitatie gedaan
aan de parochie van l'Ago door voornoemde Monseigneur Filippo Sauli,
bisschop van Brugnato, zijn de interpunctie, de verwaarloosde spelling en
de verwaarloosde zinsbouw van kanselier Mencone nauwkeurig bewaard
gebleven."
“Bovendien leiden we uit de Handelingen van de Visitatie van 1518,
zoals hierboven, af dat de verschijning van Onze Lieve Vrouwe in
Roverano rond het einde van de 14e eeuw heeft plaatsgevonden”.
35
Document C.
De parochiepriester van l'Ago en de bepaalde tijd
waarop de ogenblikkelijke bloei van de olijfbomen begon.
In de editie van 1857, dat wil zeggen de eerste publicatie van deze
Geschiedenis, schreef ik dat ik niet wist hoe ik het precieze tijdstip
kon vaststellen waarop de jaarlijkse ogenblikkelijke bloei van de
olijfbomen, waarover ik had gesproken, begon. Om die onzeker-
heid weg te nemen, wendde ik me tot de pastoor van Ago zelf, M.
R. D. Angelo Perazzo, een inwoner van de plaats, nu al enige tijd
overleden, een priester met veel onderscheidingsvermogen en veel
vroomheid en geleerdheid, en wiens goede naam ik zeer
hoogachtte, vanwege de roem die hij droeg in verre streken. En hij
antwoordde me met de volgende brief.
“Zeer geachte heer,
“Na bestudering van het drukwerk dat mij genadig is
toegezonden, heb ik geconstateerd dat V.H.M.R.H. in het duister
tast over het tijdstip waarop de olijfboom uitbundig begon te
bloeien, en ik heb besloten u dat met deze, mijn nederigste brief,
in een paar woorden duidelijk te maken.
“Het wonder van de bloeiende olijfboom begon met de
verschijning van de Heilige Maagd Maria op de heuvel van
Roverano, en precies daar stond vroeger het beeld dat nu vereerd
wordt op het marmeren altaar in mijn kerk in Roverano.
“De pastoor van die verre tijd zorgde ervoor dat hij een
herinnering achterliet in een kristallen fles, door er een deel van
die kostbare bloesemtakken in te doen, die nu niet meer bestaan.
“Dit is de constante traditie.
“Het uur van de verschijning vond plaats op 7 september om
ongeveer negen uur, het tijdstip waarop het wonder wordt
vernieuwd, en precies op het moment
36
dat de processie de kerk verlaat terwijl ze plechtig de litanie van
de Heilige Maagd zingt.
“Ik maak van deze gelegenheid gebruik om oprecht te
protesteren.
“Aan uw Eerwaarde Moeder
“l'Ago, 24 augustus 1857.
Eerwaarde dienaar
ANGELO PERAZZO Rector,
Vicaris Foraneo.
Document D.
De belangstelling van de Aartsbisschoppelijke Curie van Genua
voor de glorie van het Heiligdom van Roverano.
Authentieke akten van notaris Agostino Martinelli.
Domenico Defferari's verslag van het wonder, dat elk jaar plaatsvindt
in Roverano, is terug te vinden in de akten van Martinelli zelf, notaris van
het naburige Carrodano. Noch zullen we het feit weglaten dat het als
ogenblikkelijk werd beschouwd door M. R. D. Giovanni Battista De-
Barbieri, Rector van l'Ago, die de autorisatie had ontvangen van
Monseigneur Pro Vicaris Generaal van het Bisdom Genua, Don Paolo
Agrofoglio, zoals kan worden afgeleid uit de volgende brief, geschreven
aan hem op 13 mei van hetzelfde jaar (1742), die is gehecht aan de akte
van afzetting.
“Geliefde broeders,”
“Het is ons ter ore gekomen dat in deze plaatsen en in de kerk van
Roverano van tijd tot tijd wonderen worden verricht door Onze Lieve Heer
van Roverano, en wij wensen in dit deel van de wereld de goede daden van
zijn gelovigen niet te verbergen; daarom bevelen wij Uwe Excellentie erop
toe te zien dat de wonderen niet worden verborgen.
37
V. S. om hun authenticiteit te ontvangen door een openbare akte van een
notaris, die hem de juiste bevoegdheid geeft.
Dit is wat we hebben om u te markeren voor nu; en moge onze Heer u
voorspoedig.
Genua, 13 mei 1743.
PAOLO AGROFOGLIO
Provicar General
Hier is het onze plicht om de akte te reproduceren, misschien wel de
enige authentieke die we bezitten, betreffende het bovengenoemde wonder,
omdat het regelmatig is getuigd. We geven het aan het publiek, zoals het
ons werd toegestuurd door l'Ago, 18 jaar geleden. Hier zijn de letterlijke
woorden.
"Onder de akten van de notaris Giovanni Agostino Martinelli vinden
we het volgende - Anno 1742, 27 juni, in het derde jaar in de canonieke
Ædibus Locus Deferraris Dominicus q. M. Augustini de Loco Locus, een
getuigenverklaring opgesteld en onderzocht door mij John Austin
Martinelli Notaris op initiatief en verzoek van M.R.D. Joan Baptistæ De-
Barbieriis Rector van de genoemde Loci Locus in opdracht van M.R.D.
Paulo Agrofoglio Procureur-generaal van het aartsbisdom Genua; de
volgende brieven zijn gedateerd op 13 mei van het lopende jaar.
Broeder M. Rev.
Hier volgt de brief van Monseigneur Provicaris Paolo Agrofoglio aan
de pastoor van l'Ago, waarnaar hierboven wordt verwezen. En dan volgt
de akte aldus:
Om degene die van plan was te spreken over het onuitgesprokene aan wie
de eed van de waarheid werd afgelegd, te bewijzen en trouw te maken, en
die zwoor door de Schriften aan te raken en van zijn eed te getuigen, zei:
Ik, Defferrari Domenico, zoon van Agostino, verklaar dat met
betrekking tot de wonderen die de Heer God verricht door de voorspraak
en de verdiensten van de glorierijke Heilige Maagd, wiens beeld en kerk is
gelegen in het district l'Ago, bisdom Genua,
38
ik kan getuigen, in overeenstemming met mijn eed, dat rondom en in de
buurt van voornoemd Heiligdom drie olijfbomen staan, die elk jaar in de
eerste vespers van de vooravond van de Geboortedag van Onze Lieve
Vrouw, naast de natuurlijke vruchten die ze elk jaar dragen, bloeien in de
eerste vespers van voornoemd feest en men kan voornoemde bloesems
gezuiverd zien en kleine olijven zien verschijnen.
Ik zeg meer dat ik vaak ziek ben geweest en op voorspraak van de
bovengenoemde beeltenis (betekent hier de getuige; door de voorspraak
van Maria, voorgesteld in die beeltenis), nadat ik mij aan haar had
overgegeven, werd ik genezen, en dit als een oorzaak van de wetenschap.
Omdat ik dit wonder met mijn eigen ogen heb gezien, dat elk jaar
volgt, en omdat ik ziek ben geweest en genezen door de genade van
genoemd Heiligdom (sic). Ongeveer 71 jaar en ouder.
Inderdaad, ik was op een van deze feesten van Onze Lieve Heer en
zag een jongeman met in zijn hand een kleine tak genomen van een van de
drie olijfbomen die nog niet in bloei stond omdat de Eerste Vespers nog
niet begonnen was, en ongelovig over het genoemde wonder, staande voor
de deur van de genoemde kerk, bloeide de genoemde tak in zijn hand en de
genoemde bloemen in het openbaar tonend, weende hij in het openbaar
over zijn ongelovigheid.
DFERARI DOMENICO van Agustino
Aan het bovenstaande voegen we nog een getuigenis van de genoemde
feiten toe, afkomstig van de notaris zelf.
Op die dag op de bovengenoemde plaats Ricciius Hieronimus q.
Matthew's andere getuige, in dezelfde zaak, ontroerend...
Ik zeg dat van de vele wonderen die Onze Lieve Heer van Roverano van
tijd tot tijd verricht, deze elk jaar weer duidelijk is. In de nabijheid van het
heiligdom N.° 3 olijfbomen,
39
op de vooravond van de Geboorte van de Heilige Maagd Maria en tijdens
de Eerste Vespers bloeien ze elk jaar, naast de natuurlijke vruchten, en op
de ochtend van die feestdag (of liever onmiddellijk) ziet men dat de
bloemen zijn gezuiverd en de kleine olijven verschijnen; en er wordt
publiekelijk gezegd dat er op een jaar een jongeman uit Sestri was die, niet
gelovend in het wonder, de twijgen van de genoemde bomen in zijn hand
zag bloeien; maar ik heb dit niet gezien vanwege de grote menigte en
verwarring van mensen daar. Bovendien had ik zo'n oogziekte dat ik niets
kon zien, en door de genade van dat heiligdom werd ik verlost. ------- Om
rede, wetenschap, etc. voor het zien van het wonder van de olijven die elk
jaar bloeien zoals hierboven... (de rest kon ik niet goed lezen) 59 jaar oud
en in goede gezondheid. Getuigen, Ferrari Franciscus en Andrew en
Ferrari Andreas Dominici, vocaal.
Ondergetekende RICCI GIROLAMO fu MATTEO
Documento E.
Brief van paus Pius VI voor toegekende aflaat.
RS.MUS D.MUS N. Pius PP. VI.
Voor alle gelovigen in Christus, van beide geslachten: hij gaf zich
net zo vaak genadig over aan de eeuwigheid Litanias B. M. Virginis in de
bovengenoemde kerk reciteerden ze, tenminste met een berouwvol en
vroom hart, de aflaat zo vaak mogelijk tweehonderd dagen van Fel. Aanvr.
Sixtus V. en Benedictus XIII. verleend en door St. Mem. Clem. Als dit
wordt bevestigd, kunnen ze mogelijk ook een beroep doen op de zielen van
de overleden gelovigen door middel van kiesrecht.
Gegeven aan Rome van Secret. S Cong.nis Aflaten. 27 augustus 1781.
Julius Caesar De Samalin St. Congr. Toegeven 1781 12 september.
Gepubliceerd J. Archie.pus Januensis Diaec.
40
Document F.
Brief van het Eeuwigdurend Jubileum, verleend
door paus Pius VII.
Pius PP. VII.
Voor de eeuwige herinnering aan de zaak. Om de religie van de
gelovigen en de redding van zielen te vergroten voor de hemelse schatten
van de Kerk die gewijd is aan vrome naastenliefde, voor alle gelovigen
van beide geslachten die zich waarlijk bekeren en belijden en verfrist
worden door de Heilige Communie, die de Kerk, het Heiligdom onder de
titel van Onze Lieve Vrouw van Roverano Januen. Bisdommen moeten op
7 september en op de twee dagen die onmiddellijk daarop volgen ieder jaar
vroom bezoeken en daar vrome gebeden tot God uitstorten voor de
overeenstemming van de christelijke principes, de uitroeiing van ketterij
en de verheerlijking van de heilige Moederkerk. tijdens de plenaire periode
van de bovengenoemde drie dagen kan elke christelijke gelovige slechts
één keer per jaar naar eigen goeddunken kiezen voor het profiteren van al
zijn zonden. Toegeeflijkheid en vergeving, waarmee zelfs de zielen van de
getrouwe christenen die uit dit licht zijn gemigreerd, zich hebben verenigd
God in naastenliefde kan dit toepassen door middel van kiesrecht, dat
verlenen wij barmhartig in de Heer. En dat de gelovigen van Christus
gemakkelijker kunnen deelnemen aan dit soort hemelse functies voor de
Eerwaarde Broeder, de huidige en voorlopig aartsbisschop Januen. om
enkele seculiere presbyters of stamgasten van welke Congregatie- of
Instituutsorde dan ook af te vaardigen om hun sacramentele biecht te
ontvangen, anders goedgekeurd, die zorgvuldig dezelfde Christus zullen
horen die trouw is aan hun Belijdenis van alle excessen en misdaden die
voorbehouden zijn aan de Apostolische Stoel
41
van nonnenkloosters en terugkeer naar speelse liederen voor de leek,
behalve in de vorm van de Heilige Canons) noch excommunicatie en
andere kerkelijke vonnissen, afkeuringen en straffen, die aan een ieder
naar eigen goeddunken worden opgelegd om alleen heilzame
boetedoening op te heffen in het forum van instemming en eenvoudige
geloften, in een ander vroom werk, eveneens hun discretie en
voorzichtigheid die ze misschien kunnen pendelen, geven en verdelen we
boetedoeningen die door apostolisch gezag moeten worden nageleefd;
niettegenstaande de algemene of bijzondere constituties en verordeningen
gepubliceerd in de apostolische en universele provinciale en synodale
raden, en alle andere tegenstrijdige constituties, die van kracht zullen zijn
in de huidige en eeuwige toekomstige tijden.
Gegeven te Rome in Santa Maria Major onder de ring van Piscatoris
op 7 juli 1895, in het zestiende jaar van ons pontificaat.
Document G.
Congregatie van N S. van Roverano.
Het jaar van de Heer duizend achthonderddrieënveertig op de
twintigste van de maand juni in l'Ago.
De Masseria van de Kerk van het Heiligdom van Onze-Lieve-Vrouw
van Roverano Parochie van S. Andrea di L'Ago, Bisdom Genua, in een
legitiem aantal bijeengekomen, in aanwezigheid van M. Rev. Angelo
Perazzo Parochiepriester en Vicaris Foraneo, en de heren Gio. Batta Ricci
Voorzitter, Giuseppe Perazzo fu Matteo en Domenico Perazzo fu
Domenico, Massari.
Voornoemde Mr. President verklaart dat de toegewijden van het
Heiligdom al lang hebben gezworen om in de kerk van hetzelfde, onder de
titel van Onze Lieve Vrouw van Roverano, een Broederschap of
Congregatie op te richten,
42
om van de Grote Moeder van God haar krachtige patronaat te verkrijgen;
daarom, bezorgd om te voldoen aan de vrome bedoelingen van de
gelovigen, legt hij aan de hexameter en goedkeuring van de sacristie de
hoofdstukken en regels voor die moeten worden nageleefd door de
genoemde Compagnie hieronder beschreven. In de naam van de Vader, de
Zoon en de Heilige Geest.
1.° Alle broeders en zusters die moeten worden ingeschreven in de
Congregatie van Onze Lieve Vrouw van Roverano om de bescherming van
Maria Allerheiligste te verkrijgen en om van haar die gunsten en genaden
te verkrijgen die zij schenkt aan hen die hun toevlucht nemen onder de
mantel van zo'n voortreffelijke Moeder, is het noodzakelijk dat zij haar
navolgen in haar bijzondere deugden.
2.° Om in ieder mens gemakkelijker een voortdurende toewijding en
stimulans tot het verwerven van zo'n schat op te wekken, wordt in de
Heiligdomkerk op elke zondag van het jaar een zegening met de
Eerwaarde ingesteld; dat is
Op de 1e van de maand voor alle toegewijden en weldoeners van het
heiligdom.
Op de 2e voor het behoud van de broeders en zusters van de
Compagnie.
Op de 3e voor de zieke broeders en zusters.
Op de 4e voor de overledenen.
3.° Elk jaar, op de eerste feestdag na de Dag van de Doden, wordt er
een herdenking gehouden voor de overleden broeders en zusters, met
Requiemmis en zegening met het Heilig Sacrament.
De voornoemde broeders en zusters zullen alle voorrechten en
aflaten genieten die in dit opzicht zullen worden verleend aan de
Eerwaarde Broederschap, die zullen worden bekendgemaakt zodra ze zijn
verkregen, en zij zullen deelnemen aan alle andere gebeden die zullen
worden uitgesproken in de kerk van het voornoemde Heiligdom, evenals
aan de aflaten die door de Opperpriesters, Sixtus V, Benedictus XIII en
Pius VI zijn verleend aan hen die het zingen van de Litanie bijwonen, en
bidden voor de verheffing van de Heilige Moeder Kerk,
43
voor de uitroeiing van ketterij, en voor vrede en eendracht tussen
christelijke vorsten enz.
5.° De hierboven genoemde belijdende en gecommuniceerde zullen
genieten van de aflaten, die zijn verleend voor dit doel; op alle eerste
zondagen van elke maand, en op alle feesten van Onze Heer aan degenen
die zijn altaar te bezoeken in genoemde kerk.
6.° Wanneer de doodsstrijd van een zieke broeder of zuster wordt
aangekondigd, voor wie familieleden worden gevraagd om bezorgd te zijn,
wordt er een teken gegeven met de bel, zodat iedereen kan bidden tot de
grote Moeder van God om hem bij te staan in zo'n hachelijke doortocht.
7.° Niet in staat zijn, als gevolg van legitieme belemmering, om deel
te nemen aan de vrome oefening van de Litanieën, zal ieder trachten dit
thuis te doen.
8.° De eerbiedwaardige Broederschap wordt bestuurd door de
Masseria van genoemde Kerk, en door de Ds. Pastoor, die haar Voorzitter
zal zijn. Voornoemde beheerders zullen jaarlijks rekenschap afleggen van
hun beheer en zich inspannen om de voortgang van de Broederschap te
bevorderen, toe te zien op de naleving van het reglement en in het
bijzonder op de nalatenschappen van de overleden broeders.
9.° De hierboven genoemde Masseria benoemt één of meer
beschermers van de Congregatie uit de meest vooraanstaande en vrome
mensen van het Heiligdom.
10.° Het is de plicht van de toegetreden leden om anderen aan te
moedigen om lid te worden van de Compagnie, en om elke dag drie
Weesgegroetjes te bidden en haar te smeken ons in genade te bewaren, om
Heilige Aflaten te verkrijgen met toevoeging van de ejaculatoire Maria,
Mater gratæ etc., zodat we verdedigd worden tegen de aanvallen van de
duivel op het moment van onze dood.
11.° Zij die willen worden ingeschreven in de Compagnie moeten het
entreegeld van honderdtwintig centimes betalen, en honderdtwintig
44
centimes per jaar in handen van de bovengenoemde Masseria; welke
inschrijvingen worden ontvangen in het Heiligdom van 15 augustus tot 15
september op alle feestdagen door een plaatsvervanger voor dit doel.
12.° Deze som wordt gebruikt voor de versiering van het altaar, was
en het vervullen van de offers voor de doden.
13.° Leden die drie jaar weggaan zonder de jaarlijkse bezoldiging
van honderdtwintig cent te betalen, worden uit de Broederschap gezet. Het
zal echter in hun macht liggen om voor eeuwig geroyeerd te worden, door
middel van een bedrag dat zal worden aangepast aan hun leeftijd.
14.° Inschrijvingen zullen nog steeds worden ontvangen van niet-
ingezeten fabrikanten, die gratis zullen worden geaccepteerd in het
Broederschap.
Voornoemde Masseria keurt, na zorgvuldige bestudering van de
hierboven beschreven hoofdstukken, deze unaniem goed en verzoekt
tegelijkertijd Zijne Eminentie Kardinaal Aartsbisschop van Genua om
definitieve goedkeuring, onder voorbehoud van de wijzigingen en
toepassingen die hij passend acht.
Document H.
Pauselijk aflaatcommuniqué voor de Broederschap van Onze Lieve Vrouw
van Roverano, opgericht in genoemd Heiligdom bij decreet van 15 juli
1843 van de kardinaal-aartsbisschop van Genua, Placido Maria Tadini.
GREGORIUS PP. XVI.
Voor de eeuwige herinnering aan de zaak. Toen, zoals we in de kerk
ontvingen, de parochiegod heilig werd ter ere van St. Andreas
45
Ap.li plaats di l'Ago genaamd Januens. De Goddelijke Broederschap
bestaat canoniek opgericht onder de titel van de heilige Maria de Maagd
van Roverano, waarvan de Broederschappen en Consorten gewend zijn of
van plan zijn zoveel mogelijk werken van vroomheid en naastenliefde uit
te oefenen; Moge dit soort Broederschap een steeds grotere groei
doormaken, door de genade van de Almachtige God en BB. Peter en Paul
Ap.rum eius auct Ik heb alle gelovigen van beide geslachten in vertrouwen
genomen die op de eerste dag van hun toetreding zullen toetreden tot de
zogenaamde Broederschap van bedriegers, als ze zich echt bekeerd hebben
en SS hebben beleden. Zij hebben het volledige sacrament van de
Eucharistie genomen; en beide beschreven en momenteel beschreven in de
genoemde Broederschap aan de Broeders en Consorten op het moment van
de dood van een van hen, als ze zich werkelijk bekeerden en beleden en tot
de Heilige Communie werden hersteld, of in de mate dat ze niet in staat
waren om als ze dat deden, riepen ze tenminste de Naam van Jezus met
hun mond aan als ze konden, zonder minder hart, zelfs in de plenaire
vergadering; en ook aan dezelfde nu en voor de tijd bestaande Broeders en
Consorten van de genoemde Broederschap, ook degenen die zich werkelijk
hebben bekeerd en belijdenis hebben gedaan en zijn teruggekeerd naar de
Heilige Comm., om door de Ordinaris te worden benoemd bij de landing
en op een andere dag van het jaar om het oordeel van de gewone man. van
s avonds laat tot zonsondergang bezochten zij deze dagen elk jaar vroom
en zonden daar vrome gebeden uit tot God voor de eensgezindheid van de
christelijke vorsten, de uitroeiing van de ketterij en de verheerlijking van
de Heilige Vader van Christus. de kerk. Aan de rechterkant van de
genoemde Broeders en Consorten, werkelijk even berouwvol en beleden,
en nadat ze de Heilige Comm.ne, de Kerk of de Kapel of het Oratorium
van deze dag in vier andere jaren hebben hersteld op feestdagen of niet-
feestdagen of op feestdagen.
46
Zondagen door de genoemde broeders kiezen ook slechts één keer. en
goedgekeurd door de Ordinaris. zoals hierboven, daar bezoeken en bidden
op welke dag ze dit zeven jaar en veertig jaar lang deden; wanneer zij
missen en andere goddelijke ambten hebben bijgewoond in de kerk, kapel
of oratorium van deze dag die momenteel worden gevierd en gereciteerd,
of in openbare gemeenten of particuliere gemeenten van dezelfde
Broederschap overal, of gastvrijheid hebben ontvangen van de armen, of
vrede tussen vijanden hebben geregeld, of regelingen hebben getroffen of
deze hebben verkregen; noch zelfs degenen die de lichamen van de
overledene, zowel van de Broeders en Consorten van deze God, als van
anderen, hebben geassocieerd voor begrafenis, of om Processies te houden
met toestemming van de Ordinaris, en om het Sacrament van de Heilige te
hebben begeleid. Eucharistie, zowel in processies als wanneer deze naar
zieken en anderen wordt gebracht, waar en wanneer dan ook, afhankelijk
van het seizoen, of als ze, wanneer de klokken luidden, het Onze Vader en
de Engelengroet één keer zeiden op dat signaal, of zelfs vijf keer zij
reciteerden hetzelfde gebed en dezelfde begroeting voor de zielen van de
overleden broeders en zusters van deze dag; of ze hebben iedereen die
afwijkt van de weg van de verlossing, en die de voorschriften van God niet
kennen, teruggebracht en hen die dingen geleerd die nodig zijn voor de
verlossing, of ze hebben elk ander werk van vroomheid of naastenliefde
verricht, zo vaak als voor elke oefening. van de werken van de vaders
zestig dagen van hun gezamenlijke, of op enige andere wijze
verschuldigde boetedoening, laten we de gebruikelijke vorm van de Kerk
versoepelen; dat we ons overgeven aan alle toegeeflijkheid van zonden,
vergeving van zonden en het reciteren van boetedoeningen, zelfs aan de
zielen van de trouwe christenen die uit dit licht zijn gemigreerd, verenigd
met God in naastenliefde, door middel van kiesrecht. cadeau van eeuwige
gezondheid in toekomstige tijden. En wij wensen dat als de genoemde
Broeders en Consorten op een andere manier het uitgangspunt uitvoeren:
elke andere soortgelijke aflaat is verleend voor een permanente duur of
voor een nog niet verstreken tijd, dat deze wordt ingetrokken, zoals per
pres.
47
We trekken de autoriteit van ap.ca in; en als de genoemde Broederschap al
is samengevoegd met een Aartsbroederschap, of in de toekomst zal worden
samengevoegd, of op een andere manier verenigd wordt, of zelfs op
enigerlei wijze wordt ingesteld, zullen de priors en andere letters ap.ca op
geen enkele manier steun ze, maar vanaf dat moment zijn ze nietig.
Gegeven te Rome bij St. Mary Major onder de ring van de Piscatoris
op 19 augustus 1845, in het vijftiende jaar van ons pontificaat.
Voor D.no Card.li LAMBRUSCHINI
Vervangers A. PINCHIANI.
Op zicht enz. wordt uitgegeven Maar de dag zal eenmalig door Ons
worden goedgekeurd: het feest van de SS. In de naam van Maria en de
verjaardagen van de overleden broeders voor de volle aflaten; en op de
tweede dag na Paaszondag en Pinksteren; Feest van de Hemelvaart van B.
M. V. en St. Anna, moeder van de Heilige Maagd Maria, voor de aflaat van
zeven jaar; waarvan hierboven.
Gegeven te Genua op 22 juli 1846.
PLACIDUS Card. TADINI.
Document I.
Brief van paus Pius IX voor het bevoorrechte altaar.
EX AUDIENTIA SS. MI.
SS.mus Dom.us N. Pius PP 9 Hij was zo vriendelijk om het Privilegiale
dagelijkse altaar, gewijd aan de Heilige Maagd Maria in de Kerk of het
Heiligdom, te verklaren. D. di Roverano voor missen die op dezelfde
manier door elke priester, seculier of regulier, worden gedaan voor het
kiesrecht voor overleden gelovigen,
48
ze zullen gevierd worden, op voorwaarde echter dat er geen in de Kerk zelf
is er bestaat al een ander altaar gewijd aan een soortgelijk voorrecht.
Gegeven te Rome door het secretariaat van St. Gong. Toegeven op de 4e
Mei 1847.
F. CARD. ASQUINIUS Præf. ASQUINIS GALLO Præf.
IACOBUS GALLO Geheim.
Document K.
Programma voor de festiviteiten van de Vertaling. Aldus aangekondigd
aan het publiek in gedrukte vorm op 10 maart van dit jaar 1875 de
R. D. Giacomo Maggi, de huidige pastoor van l'Ago.
Op 12, 13 en 14 juni zal de plechtige overplaatsing van het
eerbiedwaardige en wonderbaarlijke beeld van de Heilige Maagd Maria
van de zijkapel, waar ze verscheen, naar het hoofdaltaar, nu van marmer en
geplaatst in de hoofdkapel van hetzelfde heiligdom, worden gevierd in het
heiligdom van Roverano, onderworpen aan de proosdij van l'Ago.
De vroomheid van de parochianen van l'Ago, die altijd heeft
geschitterd en elke dag groeit in de richting van dat Heiligdom, en in de
schaduw van de meest dappere patronage van de Heilige Maagd Maria
bloeit hun land, zal geen middel onbeproefd laten, zodat dat Heilige
Triduum van de feestdag prachtig zal zijn en geschikt voor de hoogte van
het onderwerp, en aan de verwachtingen van elke toegewijde.
Il 13 giugno, giorno di Domenica, e di S. Antonio di Padova, avrà
luogo alle 9 Messa con Musica, Processione, ed indi il gran collocamento
del venerando Quadro di Maria al nuovo Altare, e pontificherà Sua
Eccellenza Rev.ma Monsignor Arcivescovo di Genova; ed alla sera dirà le
lodi valente Oratore.
Il 12, giorno antecedente, vi sarà Messa solenne, e predica analoga ad
onore di Maria.
49
Op de 14e, de volgende dag, zal er ook een mis met muziek zijn, en
er zal een lofzang zijn; en dan zal er op alle drie de dagen, en vooral op de
10e dag, een kermis zijn; en bovendien zal er gedurende het hele Triduum
het afsteken van rotjes zijn, vuurwerk, algemene verlichting, en een band
om iedereen te vermaken.
De voortdurende bescherming van de grote Moeder Gods en het
grote aantal supporters dat de inwoners van L'Ago in zo'n geval
verwachten, zullen een waardige beloning zijn voor hun zorgen, uitgaven
en arbeid.
l' Ago 10 maart 1875.
50
TWEE POËTISCHE BLOEMEN
GEPLUKT OP ROVERANO
GEOFFERD AAN DE ALLERHEILIGSTE MARIA
51
DE MANIFESTATIE VAN MARY SS. OP ROVERANO.
HISTORISCH LIED.
-------
Er verscheen een groot teken... een vrouw
gekleed in de zon Ds. C. 12 v. 1.
1.
Kom, wijze Pastoor; van liefde een belofte
Wonderbaarlijk en zeldzaam
De hemel van Roverano op de top ervan;
Maria daalde neer uit het etherische koninkrijk
Voor wie de Naald lief en dierbaar is
Haar Herder, laat zich aan ons zien; haast u;
Naar zo'n dankbare gedachte
De reis zal licht zijn, het pad zoet.
2.
Kom, je zult op Roveran zien
Een hemels beeld
Dat de onsterfelijke koningin uitdrukt;
Gij zult zien hoe met vlammende stralen
De zon haar bekleedt,
Hoe de hele schepping voor haar buigt.
Spreek tot mij, en spraak
Verleen mij haar stomme herderin.
53
3.
Door een gevoel van blijdschap en verwondering
Begreep de goede Herder
Zijn lippen gingen niet open voor een accent;
En voor hem gutste uit zijn graf wenkbrauwen
Zoete kreet van liefde,
Neerdaalde van de Naald en de Roveran,
Terwijl een koor van engelen
Maria bezongen op harpen van goud.
4.
De Vromen verwijderden de Immago
en te midden van het gezang,
van de vrome menigte
Droeg haar met zich mee naar de tegenoverliggende berg;
En voor hem was het huilen levendiger:
Door de seniele wangen
En een zacht licht bestraalde zijn voorhoofd,
Sta op, naald en pand
Zie van de hemel bent u waardig te bezitten.
5.
Hij brengt het eerbiedig naar de heilige tempel
En hier als op zijn troon
Legt hij het op het altaar, gezegend...
Maar tevergeefs; wie heeft het ontvoerd?
Wie was ooit de goddeloze
Die van het wonderbaarlijke geschenk
Dit hemels geliefde land verliet?
Wreed verdriet!
Hoe kort zijn de uren van vreugde!
54
6.
De goede Pastor werd doorboord door levende
Bezorgdheid, door levend verdriet
Samen met zijn kudde, niet langer gelukkig;
Want hij had de machtige Diva losgelaten
Een plotselinge vlucht
Van zalige Roveran naar de helling.
Oh van de aarde voor de kinderen
Hoe verborgen zijn de raadsels van God!
7.
De liefhebbende Vader voor zijn bedroefde Mensen
Hij brengt het beeld terug,
Hij beschut het in de tempel en verdedigt het tevergeefs,
Tevergeefs heft hij naar de hemel met vurige liefde
Een gelofte en wordt getroost;
Dat zij vanuit haar verborgen plaats
Nogmaals haar vlucht en keert terug
Van Roverano naar de geliefde zetel.
8.
Dus waarom wenen, O l'Ago, in wenen?
Tegen de bovennatuurlijke wil
Van de mens verzet de blinde geest zich tevergeefs;
Als je Maria op deze heilige heuvel wilt
Stop haar eeuwige zetel,
Wat is de reden voor je tranen?
Je verlangen is vol,
Als van uw rust Ze rust in je boezem.
55
9.
Eerbiedige en nederige buigingen
Voor zo'n moeder en nu
Uw wil buigt naar Gods wil;
Moge je altijd de goddelijke beeltenis
Van Onze Lieve Vrouw zult gij hebben.
Neen, gij zult niet door haar in gehoorzaamheid worden
geplaatst,
Maar laat het in jou worden verzameld
Tot de zonneschijn van haar stralen u zal verblijden.
10.
Spoedig zullen uit naburige steden en van vreemde kusten komen
om u eindeloze volken te vereren, en hun edelstenen naar het
beloofde geloof brengen.
Zij zullen hun geloften ontbinden; en uw romances
Feestelijke heuvels en bergen
Zullen hun vrome liederen herhalen.
11.
Zij zullen jouw onsterfelijke roem benijden
En ontroerd door het wonder
Waar plotseling de olijfboom weer bloeit
Elk jaar wordt het gezien, elke keer naar het heilige
Zij zullen trekken, vastbesloten
Hun ogen richten op jouw gelukkige Clive,
Waarvoor zovelen de hemel regenen
Genaden op u regenen, wonderbaarlijk en negen.
56
12.
Voor wie de gelukzalige aarde verrukt naar de hemel,
Gij zult beroemd worden
Tot in de verste eeuwen, en als onbekend
Nu zijt gij, door het vereerde beeld
Van de grote Godin zult gij zijn
Op een dag duidelijk zijn voor de meest afgelegen mensen;
En gij zult uw wenkbrauwen optillen
Over de meest glorieuze steden en tellen.
-------
57
DE MAAGD MARIA, MOEDER VAN GOD, VEREERD OP DE BERG ROVERANO
-------
Als een verheven ceder... als een palm...
als een rozenplantage... als een prachtige
olijf. Eccl. C. 24
ALCAICON
1.
Wees gegroet, berg van God! je verhoogt geweldig
Jij met een verdrietig hart geniet, terwijl de jouwe
Een belangrijke bezienswaardigheid die een feestje waard is
Ik richt mijn gedachten op de herinneringen.
2.
Je onderscheidt je van alle heuvels met pracht,
En Thabor zelf werd overwonnen en tot slaaf gemaakt
Hij die de toera, de berg en het juk draagt,
Elias is een gedenkwaardige stoel.
3.
Want hier zijn de grootste geschenken van de ether.
Want hier is een zachtmoedige God voor ons aanwezig
En moeder van de Grote Donderaar
Hij brengt de vrome mensen naar de mensen.
58
4.
Zie hier de blinden, kreupel en hulpeloos
Hij nam kracht en bloeide onmiddellijk op
Bleekolijf, gelijkmatig en elk jaar
Hij zal ook onmiddellijk opnieuw bloeien.
5.
Oh glorie, oh lof die je is overkomen
Vanwaar de voeten van maagden op u
Op de hoge top, vriendelijk
Hij besloot de Diva te aanbidden!
6.
Het komt nu op een gemakkelijke manier naar je toe
Een gelukkige reiziger, vanuit het hart van de borst
En hij zingt met een vrolijke stem
En hij leert je hoe je het bos kunt laten weerklinken.
7.
Neem nu uw applaus; zegen jou nu ook
En brengt je hemelse geschenken,
Triomfantelijk onder de vrome menigte
Er is een grote Vader en Priester (1).
8.
Hij steeg op, stralend van vreugde
Ceu al gezegend zijn de hemelse koren,
De tempel gaat ten onder, terwijl de vreugde vreugdevol is
"Het briesje van hoop klinkt als het voorbij trekt."
(1) De aartsbisschop van Genua, die het Heiligdom verzocht het Beeld van de Goddelijke Moeder te
vertalen naar het Hoogaltaar van de Tempel: over welke vertaling hij in deze geschiedenis vloeiend
spreekt.
59
9.
Verheug je zo veel als je kunt in de triomf
Verheug u, berg van God, vruchtbare maagd
die alle naties zouden moeten aanbidden
Hij maakt het eeuwig en beroemd.
10.
Hef daarom uw trotse hoofd op
Je hoopt Lake, jij glorie, jij schoonheid,
Onze stralende ster van de hemel
Onze verdediging en pijler!
»»»»» — «««««
60
INHOUDSOPGAVE
-------
TOEWIJDING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . bladzijde 3
HOOFDSTUK I. Roverano. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
HOOFDSTUK II. Antichità van Santuario van Nostra Signora di
Roverano . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
HOOFDSTUK III. Verschijning van Maria Santissima . . . . . . . . . . . . . . . 9
HOOFDSTUK IV. Erezione del Santuario . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
HOOFDSTUK V. Jaarlijkse instantana fioritura degli Ulivi . . . . . . . . . . 12
HOOFDSTUK VI. Andere wonderen en andere genaden. . . . . . . . . . . . . 14
HOOFDSTUK VII. De gunsten van het voorrecht dat door dit heiligdom
werd verleend, werden aan de paus gegeven. . . . . . . . 20
HOOFDSTUK VIII. Opere d'Arte in apparecchiamento alla plechtige
Traslazione della prodigiosa beeld van Maria. . . . . . . 23
HOOFDSTUK IX. Gebruik de frequentie van Popoli naar Santuario. 1
van onze geloften. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
DOCUMENTEN
DOCUMENT A. --- Er zijn brieven over de oude geschiedenis en het is bekend
dat de Santuario zo is. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
DOCUMENT B. --- Filippo Sauli Vescovo van Brugnato en het Heiligdom van
Roverano. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
DOCUMENT C. --- II Parroco di L'Ago en de epoca is zeker in het geval van
het onmiddellijke vuur van Ulivi. . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
61
DOCUMENT D. --- Interesse in de Curia-archieven van Genova voor alle
glorie van het Heiligdom van Roverano
Authentieke Notaro Agostino Martinelli. . . . . . . . . . . . 37
DOCUMENT E. --- Brief van paus Pius VI verleend door
Indulgence. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
DOCUMENT F. --- Breve del Jubilee eeuwigdurend verleend door paus Pius
VII. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
DOCUMENT G. --- Congregazione di N. S. di Roverano. . . . . . . . . . . . . . . 42
DOCUMENT H. --- Breve Pontificio d' Indulgenze per la Confraternita di
N. S. di Roverano, eretta in dit Santuario con decreto del
15 luglio 1843 del Cardinale Archivescovo di Genua,
Placido Maria Tadini. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45
DOCUMENT I. --- Brief van paus Pius IX bij het bevoorrechte
altaar. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
DOCUMENT K. --- Programma voor het feest van de Solenne Traslazione
della prodigiosa Immagine di Maria. . . . . . . . . . . . . . . . 49
Vanwege de poëtische bloemen die in de sul Roverano werden gekweekt, bood
de Autore della presente Storia een Maria Santissima aan. . . . . . . . . . . . . . . . 51
»»»»» — «««««
Kijk, als je afdrukt.
Genua, 25 mei 1875.
MICHELE C. COLLA Vic. Gen.
Zo te zien is er geen verzet tegen de postzegel.
Genua, 26 mei 1875.
GAETANO BATTILANA Vorige. Ds.
62
WAARSCHUWING
De auteur onderwerpt bij het publiceren van deze
geschiedenis alles aan het gezag van de Heilige Katholieke
Apostolische Roomse Kerk, en is niet van plan om, totdat zij een
oordeel heeft geveld, haar enig ander gezag dan menselijk toe te
kennen.
Errata Correctie-datum
Pagina 28 (in voetnoot) 1870 15 augustus 1867
63
Opgemerkt door de feitelijke herdruk.
Met pagina 63 eindigt de libro en de opera van de
sacerdote van Fedele Luxardo (v. pag. 4); professor in
het Brugse seminarie in 1840, een tijdperk waarin ik
mediteerde over het schrijven van deze vraag (v.
pagina 3). De eerste versie werd geschreven in 1857
(v. pagina 25), ter gelegenheid van de "Solenne
Traslazione del venerando e miracoloso Quadro di
Maria Santissi-ma dalla Cappella laterale, ove
apparve, all'altare Mag-giore, ora costrutto in marmo”,
uit 1875, het libretto van een nieuw stempel in de
tweede editie van corretta en accresciuta da documenti
(v. pag. 25 – 49).
De kopie gebruikt per feitelijke datum in 1875, en
in 2014 in de laatste rit. De finalepagina van de libro,
de oude, niet-gestanste, furono incollati dei ritagli di
giornale, geschreven in 1901, bij gelegenheid van het
"Festa dell "Incoronazione di N. S. di Roverano", de
grote gebeurtenis die al implorato e quasi pronosticato
da don Luxardo was (v. pagina 30).
Er wordt een rapport gepubliceerd over de
documenten "L'Incoronazione van N. S. di Roverano"
bewaarder door het Diocesano-Archivaat van
Chiavari.
76
We vonden ook een exemplaar van het boek "Il
Santuario della Madonna di Roverano", geschreven
door Santiago Gagliardi in 1934;
als je een libro hebt, kun je op pag. 71 in een ritaglio di
giornale, reporteremo il capitolo IX: “Solenne
Incoronazione della Madonna", en een "Lode antichissi-
ma in onore di NS di Roverano" door een onbekende
auteur.
77
"Uit het boek van Santiago Gagliardi – 1934".
PLECHTIGE KRONING VAN DE MADONNA
Het begin van de 20e eeuw was een goed voorteken voor de
toegewijden van het heiligdom en de inwoners van L'Ago, die
eindelijk hun mooiste droom in vervulling zagen gaan en hun
vurigste wensen in vervulling zagen gaan, namelijk: de kroning
van de Madonna tot koningin van Roverano.
Het leek er nu op dat er niets ontbrak aan het heiligdom om
het werkelijk waard te zijn versierd te worden met de mooiste
eretaferelen. Want er was geen gebrek aan een glorieuze
oorsprong, geen bijzondere beroemdheid, geen enorme bloei van
olijfbomen, geen gebrek aan wonderen en genaden, zelfs niet aan
de vurige geloften van de gelovige bevolking die ernaar verlangde
om het hoofd van Onze Lieve Vrouw en Kind Jezus gekroond te
zien met de gouden diadeem.
De Allerheiligste Moeder was altijd gul en vrijgevig met de
gunsten die ze haar vrome kinderen schonk, maar ze waren niet
helemaal tevreden in ruil voor hun gebeden: ze wilden iets
concreets en waardevols aanbieden dat niet alleen hun grootheid
van geest zou belonen, maar ook zou dienen om de Heilige Maagd
mooier en bewonderenswaardiger te maken.
Toen ontstond er een nobele wedstrijd tussen de mensen van
de naburige steden om in te schrijven en de opgedragenen rijke en
gulle offers van geld of juwelen te geven om de aankoop van de
gouden kronen te vergemakkelijken.
82
Zo werd wat eerst een ijdele verbeelding van de geest leek,
omgezet in de mooiste werkelijkheid en werden de vriendelijke
gedachten van de nog vriendelijkere gelovigen prachtig omgezet
in daden.
September 1901. Er zijn grootse festiviteiten gepland in het
heiligdom op de jaarlijkse verjaardag, maar ze zullen een grotere
plechtigheid en uitzonderlijke aantrekkingskracht hebben, omdat
de Kroning van Maria zal plaatsvinden.
De festiviteiten blijven niet beperkt tot drie dagen, maar
duren meer dan een week en beginnen precies op 1 september.
Op die dag wordt het miraculeuze schilderij van Roverano
naar L'Ago gedragen in een lange, bijna eindeloze processie, vol
vaandels, kruisen en andere heilige insignes. Het schilderij wordt
geplaatst in de kerk van S. Andrea di L'Ago en blijft daar tot de
7e, te midden van de dagelijkse religieuze diensten en de
voortdurende verering van de inwoners van Laguna en andere
vrome mensen die samenkomen om de lieve Madonna te eren met
gebeden.
Aan de vooravond van de Geboorte van de Maagd Maria zou
de langverwachte kroning in Roverano moeten plaatsvinden, maar
stortregens verhinderen dat de plechtige ceremonie kan
plaatsvinden. In de namiddag van diezelfde dag stopt de regen
echter en wordt van de voorzienige onderbreking gebruik gemaakt
om de thaumaturgische beeld terug te brengen naar het Heiligdom.
83
Het begon vanuit L'Ago in een ordelijke processie die werd
bijgewoond door de diocesane bisschop, Monseigneur Vinelli, die
aanwezig was samen met enkele kanunniken van de kathedraal
van Chiavari, zoals Monseigneur Roberto Vinelli, Pater Giuseppe
Chiarella, Pater Francesco Cuneo en Pater Giuseppe Rocca.
Alle pastoors van het vicariaat, vele geestelijken en een groot
aantal mensen nemen ook deel. Eenmaal bij het heiligdom worden
de vespers plechtig gezongen, gepontificeerd door bisschop
Vinelli, die vervolgens een lofzang zingt op Onze Lieve Vrouw
van Roverano. Na de vespers wordt er een processie rond het
heiligdom gemaakt en na de rituele drie rondes te hebben
gemaakt, keren ze terug naar de kerk voor de laatste diensten, die
de vieringen van de dag afsluiten. s Avonds wordt het hele
heiligdom verlicht; de grandioze verlichtingen en het vuurwerk
zijn zeer geslaagd en tot volle tevredenheid van iedereen die op
die gedenkwaardige dag naar Roverano is gekomen.
De 8ste september: een onuitwisbare datum in de gedachten
van degenen die getuige waren van de gunstige gebeurtenis en
degenen die het benijdenswaardige geluk hadden ooggetuige te
zijn van de kroning.
De toegewijden van de meest pure Madonna bereidden zich
voor om hun mooie droom gerealiseerd te zien, en met intieme
vreugde, vurige nieuwsgierigheid en slecht verholen bezorgdheid
wachtten ze op het gelukkige moment.
84
Al in de vroege uren van die stralende dag zag men pelgrims
aankomen in Roverano, evenals een groot aantal mensen uit alle
dorpen die vertrokken om samen te komen en naar het heiligdom
te stromen, zodat de heuvel in korte tijd werd bevolkt door een
stortvloed van gelovigen en buitenlanders, zoals men nog nooit
eerder had gezien.
De binnenkant van het heiligdom was overvol en kon geen
mensenmassa's meer bevatten.
De kroningsceremonie zou moeilijk zijn geweest in die
krappe omgeving en in de zinderende hitte.
Er werd toen besloten om het uit te voeren op de piazza-le, zodat
de hele massa van de aanwezigen kon toekijken hoe de heilige rite
zich ontvouwde.
In feite werd het wonderbaarlijke schilderij uit de kerk
gehaald en in het midden van het plein op een mooie en artistieke
kist geplaatst.
Nadat de plechtige pontificale ceremonie voorbij was, droeg
Zijne Excellentie Mgr. Monseigneur Fortunato Vinelli de gouden
kronen gezegend, die op 31 maart 1901 door het kapittel van het
Vaticaan waren afgekondigd.
De ceremonie vond plaats in aanwezigheid van de reeds
genoemde kanunniken, Monseigneur Bertucci, Vicaris van
Brugnato, Pater Giovanni De Martini, pastoor van L'Ago, Pater
Giuseppe Ferrari, bewaarder van het Heiligdom, vele andere
priesters en, het zou nutteloos zijn het te herhalen, een imposante
menigte.
85
Te midden van de zichtbare aandacht en de levendige emotie
van de toeschouwers bestijgt bisschop Vinelli, bijgestaan door
bisschop Carli, bisschop van Luni - Sarzana en Brugnato, het
podium en plaatst de gouden diadeem op het hoofd van de
Madonna met Kind Jezus.
Dan barst uit de immense menigte plotseling, spontaan,
openhartig, oprecht en krachtig een enkele kreet los die zich
verspreidt, verbreedt, de hele heuvel van Roverano vergroot:
Hoera voor Maria! Leve Maria!
Het moment is echt ontroerend: de gezichten van veel
gevoelige mensen zijn nat van de tranen, terwijl het enthousiasme
van de gelovigen niet meer te bedwingen is en niet meer te
stoppen lijkt.
Elk hart is vervuld van vreugde.
De Heilige Maagd is nu koningin van Roverano!
Als bekroning van de plechtige festiviteiten en de zo prachtig
gevierde en geslaagde rite werd een 'Te Deum' van dankzegging
gezongen, en tot slot sprak bisschop Vinelli de drievoudige zegen
uit.
Iedereen ging blij naar huis omdat ze getuige waren geweest
van zo'n grootse ceremonie, en degenen die nu nog leven
herinneren zich nog steeds die dag van intens gebed en waar
christelijk geloof.
86
Eeuwenoude lofprijzing
ter ere van Onze-Lieve-Vrouw van Roverano
O jullie die pochen Iedereen met grote ijver
Toegewijden van Maria Riep aan
Klop voor de weg Van Jezus en Maria
Van Roverano. De heilige naam;
Hier op een heuvel op de vlakte Tot met heilig gezang
Zit de grote koningin Toegewijden het droegen
Die de goddelijke nakomelingen Mensen en priesters
In haar armen houdt. In de tempel.
Op dit aangename terrein Of hij nu wel of niet gelooft
Het toegewijde beeld Hij die haar bewondert
Voorwaarts misschien onbekend Tevergeefs zucht hij niet
Verschijnt op een dag. De sterke hulp.
En de herders rondom En voor hem die hulde brengt
Keken naar de kudde Om het hart te Roveran
Oh! wat een heerlijk gevoel O wat een genade en gunst
In hun harten. Hij moet hopen!
87
Het goede dat hij ervan krijgt En rond zijn vliegtuig
Of het goede dat hij ervan kreeg Laat hij olijfbomen komen
Maakt geloof dat het niet kwam Die in een ander deel beroofd
Om haar heen. Zijn van de vrucht.
Noch kon ik hier lachen Dan alle mensen
Nooit met sterfelijke tong Om te concurreren
De glorie aan wat omhoog gaat Van een plant zo zeldzaam
Nu van Maria. Een twijg;
Van het Vaticaan stuurt En in de nieuwe vrucht
De Hoge Pastoor schatten, Het voorteken zien
Waardoor berouwvolle harten De vreemdeling laten zien
Vergeving hebben. Dat ook hij ervan geniet.
En voor de berouwvolle en vatbare Oh wat een lof
Zijn fouten weent en verklaart Van nabije volkeren
De Moeder verkrijgt en smeekt En van verre grenzen
Indult en genade. Aan u, grote Moeder!
Noch ooit verzadigd Voor u de eeuwige Vader
Interne gunsten alleen, Geest en goddelijke Zoon
Profiteert ook de bodem Zie ons met een oog
In Roverano; Barmhartig.
88
Ach! Jullie met brandende harten Moeder van de Schepper
Kinderen en maagden Dat je vanuit de hemel hoort
Zingen prachtige lofzangen In plaatsen zo kluizenaar
Naar de heilige tempel. Nu bidden wij tot u,
Ze rennen naar jouw voorbeeld Verwaardig je te tonen
Adellijken en burgers Naar ons meelijwekkende
Arme mensen en boeren En liefdevolle nakomelingen
En andere volkeren. Bidden nog steeds;
En dat van daar tevreden Zodat op een gelukzalige dag
Dan zullen ze zeggen Onze zielen vliegen
Wat een ontlasting van zwoegen Vol glorie en palmen
Is hun hart. In Gods armen
Door een onbekende auteur.
89
Voor onze herinnering
en van toekomstige generaties herdrukt.
Van het heiligdom van Onze Lieve Vrouw van Roverano
Jaar 2015.
Vertaling vanuit Italiaans naar Nederlands, door Piet/er Bult, na een bezoek aan
het Heiligdom van Onze Lieve Vrouwe van Roverano in april 2024.
90